Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc tại lớp 5A4

PHẦN MỞ  ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong những những gần đây tình trạng xuống cấp về đạo đức của một số học sinh có chiều hướng gia tăng. Thái độ học tập của các em có phần giảm sút. Bên cạnh đó còn có một số giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo như đánh đập, xúc phạm học sinh,…Điều này xảy ra chưa nhiều nhưng cũng đó cũng là hồi chuông cảnh báo về những tiêu cực trong giáo dục đã bắt đầu xuất hiện. Điều này cũng rất dễ hiểu bởi đó là mặt trái của sự phát triển xã hội và sự phát triển Công nghệ thông tin. Khi Facebook là công cụ không thể thiếu đối với mỗi học sinh; khi chiếc máy vi tính là người bạn thân thiết nhất của các “cô cậu” học trò.

Chính vì vậy mà năm học 2022-2023 Tổng liên đoàn lao động Việt Nam đã ban hành Công văn số 312 về việc phát động phong trào thi đua trường học hạnh phúc. Đây cũng là một bước thay đổi lớn trong ngành giáo dục nhằm lấy lại niềm tin nơi nhân dân về chất lượng giáo dục và cũng là lúc giáo dục dám nhìn thẳng vào sự thật để khắc phục những tình trạng như vậy trong suốt những năm qua.

Tại trường tiểu học .......... là một trong những đơn vị hưởng ứng triệt để phòng trào “trường học hạnh phúc”. Nhà trường đã xây dựng kế hoạch cụ thể cho thầy cô giáo và các em học sinh tham gia hưởng ứng tốt phong trào. Với vai trò là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi luôn theo dõi sát sao những thái độ, hành động, việc làm của từng em học sinh trong lớp để có những biện pháp giáo dục các em vừa học tốt, vừa vui vẻ rèn luyện trong một môi trường lành mạnh và thân thiện.

Chính những lý do đó mà làm tôi trăn trở trong nhiều năm công tác, tôi muốn xây dựng cho lớp học mình chủ nhiệm một hình thức học tập thân thiện, tích cực và hiệu quả. Và đây cũng là kế hoạch của bản thân tôi lựa chọn làm sáng kiến kinh nghiệm cho năm học ...... và ...... với đề tài: “Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc tại lớp 5A4”.

I.2 Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài

   a. Mục tiêu.

- Nghiên cứu lý luận về cách thức tổ chức một lớp học thân thiện chương trình giáo dục mới hiện nay.

- Tìm hiểu tình hình thực tế tại trường tiểu học ...... nói chung và lớp 5E₄ nói riêng về chất lượng giáo dục.

- Dựa trên những lý luận đã nghiên cứu và khảo sát tình hình thực tê nên tôi đã xây dựng mục tiêu của đề tài này như sau:

+ Giáo dục học sinh thông qua việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.

+ Tìm hiểu một số đặc điểm từng cá nhân trong tập thể lớp để có biện pháp giáo dục kịp thời.

+ Muốn cho các em sống trong tập thể với bầu không khí cởi mở hoà nhã, cần phải có hướng cho các em tình thương yêu đùm bọc, học hỏi giúp đỡ lẫn nhau.

Từ đó xây dựng nên một lớp học thân thiện, đoàn kết và có kết quả giáo dục và góp phần tghực hiện thắng lợi phong trào: “Trường học thân thiện – Học sinh tích cực”

  b. Nhiệm vụ.

Tiến hành nghiên cứu đề tài này, tôi đã phải làm những việc sau:

- Tìm hiểu hiện trạng công tác chủ nhiệm hoạt động dạy và hoạt động học ở lớp 5E₄ bậc Tiểu học.

- Tìm hiểu mối quan hệ giữa học sinh trong lớp với nhau, giữa các em học sinh với đội ngũ cán bộ lớp, tổ và cuối cùng là tập thể với giáo viên chủ nhiệm.

- Làm tốt công tác chủ nhiệm, nắm được các yếu tố của tập thể lớp như: Tinh thần làm chủ tập thể, tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau, ...

- Xây dựng nề nếp lớp học, xây dựng lớp tự quản tích cực; xây dựng nội dung sinh hoạt lớp ; xây dựng “ Lớp học học hạnh phúc”.

- Tìm hiểu về hình thức giáo dục thông qua lồng ghép nội dung “ Giáo dục kỹ năng sống” cho học sinh qua 3 môn học: Tiếng việt, Đạo đức, Khoa học.

- Tìm ra những biện pháp để xây dựng một tập thể lớp học đạt kết quả tốt.

I.3  Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các em học sinh lớp 5E₄ trường tiểu học .......

I.4  Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Với kinh nghiệm của bản thân chưa dày dạn trong việc nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm nên nội dung nghiên cứu chỉ tập trung trong phạm vi của trường tiểu học.

I.5   Phương pháp nghiên cứu

1. Phương pháp khảo sát:

Tôi sử dụng phương pháp này nhằm tiến hành khảo sát thực trạng về kĩ năng sống của học sinh trong lớp 5E4 để nghiên cứu và phân tích nội dung của đề tài.

2. Phương pháp nghiên cứu lý luận:

Tôi sử dụng phương pháp này nhằm tìm hiểu về các văn bản chỉ đạo xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực và cách tổ chưc lớp học tiến bộ, chất lượng.

2. Phương pháp phân tích.

Dựa trên những số liệu đã được khảo sát, kết hợp với luận chứng của đề tài, tôi tiến hành phân tích các yếu tố nhằm đưa ra những lý giải của vấn đề.

3.  Phương pháp tổng kết:

Khi đã có những tư liệu thu thập được qua khảo sát tại trường tiểu học .........., kết hợp với chứng cứ đã được phân tích. Tôi tiến hành tổng kết và kết luận về nội dung nghiên cứu. Từ đó có cơ sở để đề xuất một số ý kiến về biện pháp xây dựng lớp học thân thiện tại lớp 5E₄.

 

 PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận.

Xây dựng trường học học hạnh phúc là một phong trào lớn mà Tổng liên đoàn lao động Việt Nam đã ban hành. Đây là phong trào thi đua rộng lớn được triển khai toàn ngành giáo dục kể từ năm học 2022 - 2023. Theo đó, các cơ sở giáo dục phổ thông phải xây dựng môi trường giáo dục an toàn, hạnh phúc, hiệu quả, phù hợp với điều kiện của địa phương và đáp ứng nhu cầu xã hội; và học sinh phải phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong học tập và trong các hoạt động xã hội, góp phần vào sự phát triển của đất nước.

Trên tinh thần đó, để thực hiện tốt phong trào thì mỗi cá nhân, mỗi lớp học sẽ là nhân tố quyết định cho mọi thành công của phong trào đề ra. Tập thể học sinh là một phương tiện mạnh mẽ để giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ. Đó là con đường không thể thiếu để hình thành nhân cách xã hội chủ nghĩa.

Tập thể học sinh trước hết là môi trường tâm lý. Mọi tác động tốt hay xấu, xuất phát từ môi trường xã hội hoặc từ những biện pháp sư phạm của nhà trường đều ảnh hưởng đến học sinh thông qua tập thể, tập thể học sinh tiếp nhận những yêu cầu và chuẩn mực đạo đức, thẫm mỹ của xã hội chế biến thành những yêu cầu và chuẩn mực của nội bộ tập thể dưới dạng những dư luận chung, những đánh giá, những truyền thống...bằng cách đó điều chỉnh hành vi ứng xử xã hội của học sinh. Thông qua tập thể, người học từ chỗ là đối tượng giáo dục đã trở thành chủ thể giáo dục. Tập thể không chỉ thực hiện với những yêu cầu của giáo dục mà còn đề ra yêu cầu đối với mỗi thành viên của nó.

Tập thể không chỉ là môi trường bên ngoài tác động đến từng cá  nhân học sinh mà chính mỗi học sinh là thành viên của tập thể đó là chủ thể của hoạt động và giao lưu, tích cực tham gia các quan hệ giao lưu tự giác sáng tạo mỗi quan hệ đó ở một chừng mực nhất định. Tập thể học sinh không thể hình thành, dù có cùng độ tuổi, cùng trình độ văn hoá. Do đó tập thể học sinh phải được xây dựng một cách có kế hoạch, phải trở thành đối tượng tác động sư phạm của công tác giáo dục.

Nếu như trong học tập, tập thể tạo ra được những bản chất của con người là những quan hệ nhiều mặt của con người đó với thế giới.

Trên cơ sở lý luận đó ta có thể khẳng định rằng mọi thành công của một tập thể là do quyết định từ mỗi cá nhân. Chính vì vậy mà kế hoạch xây dựng lớp học thân thiện mà tôi đã nghiên cứu, khảo nghiệm trong những năm qua là một bước đi đúng hướng góp phần vào kết quả thắng lợi của việc triển khai, thực hiện phong trào: “Trường học hạnh phúc”.

2. Thực trạng đề tài.

a. Thuận lợi – khó khăn.

*  Thuận lợi:

  - Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của Ban Giám Hiệu, của Công đoàn giáo dục cơ sở cùng sự giúp đỡ của tất cả các ban ngành trong hội đồng sư phạm nhà trường.

- Trường học khang trang, thoáng mát ; cơ sở vật chất, trang trí lớp học tương đối đầy đủ. (điện, nước, quạt trần,..)

- Giáo viên chủ nhiệm năng nổ, thích học hỏi, tìm tòi sáng tạo.

- Hầu hết các phụ huynh học sinh đều rất quan tâm đến việc học của các em. Phần lớn học sinh chăm, ngoan.

*  Khó khăn:

- Là ngôi trường nằm trên địa bàn xã .........., có 1/3 số học sinh cách xa trường từ 5-8 km, đi học rất vất vả nhất là trong những ngày mưa.

- Nhiều em có hoàn cảnh khó khăn phải phụ giúp gia đình, nhà xa, ít dành thời gian cho việc học.

- Vẫn còn một số ít học sinh chưa ý thức học tập còn ham chơi.

- Một số phụ huynh học sinh phải bươn chải cuộc sống, ít có điều kiện để quan tâm chăm sóc con cái, phó mặc con em mình cho giáo viên chủ nhiệm.

b. Thành công và hạn chế.

* Thành công:

Đề tài này giúp học sinh có một môi trường học tập vui vẻ, thân thiện. Tạo cho các em một nơi rèn luyện hết sức gần gũi và tin yêu. Các em xem lớp học như ngôi nhà thân yêu của mình. Mỗi ngày đến trường là một niềm vui và đó cũng là động lực thúc đẩy các em cố gắng vượt khó học tốt, hoàn thành mọi nhiệm vụ của người học sinh.

* Hạn chế:

- Học sinh ở xa nhiều nên giáo viên vẫn còn hạn chế trong việc thấu hiểu hoàn cảnh của từng học sinh trong lớp. Hạn chế trong việc gặp gỡ thường xuyên cha mẹ học sinh của những em ở xa trường.

- Việc quản lý các em ở nhà cũng còn hạn chế vì có một số bố mẹ phải làm ăn xa ( TP Hồ Chí Minh, Bình Dương,...), ở nhà với ông bà.

e. Phân tích thực trạng:

Việc xây dựng cho học sinh lớp 5E4 một môi trường học tập gần gũi thân thiện là một việc hết sức quan trọng và cần thiết, bởi khi học sinh đến lớp trong niềm vui và phấn phởi thì chắc chắn các em sẽ thấy thoải mái hơn trong tâm hồn, từ đó các em sẽ học tập hăng say và nắm kiến thức tốt hơn. Bên cạnh đó còn giúp các em có những những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực; có khả năng ứng phó phù hợp và linh hoạt trong các tình huống của cuộc sống hàng ngày; Đồng thời tạo cơ hội thuận lợi để các em thực hiện tốt quyền, bổn phận của mình và phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.

Lớp học thân thiện được duy trì hằng ngày không chỉ giúp học sinh có một môi trường học tập thoải mái, vui vẻ mà đây còn là một nơi để các em gắn chặt tình bạn với các bạn trong lớp đồng, đoàn kết giúp đơ lẫn nhau trong học tập cũng như sinh hoạt. Đồng thời còn giúp các em thể hiện tính sáng tạo, phát huy cách học độc lập, tự chủ trong trong học tập.

Đối với giáo viên muốn xây dựng được một lớp học hạnh phúc, một môi trương học tập thoải mái vui vẻ và gần gũi thì phải vừa là một giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu học sinh, để xử lí các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục cao. Giáo viên chủ nhiệm có vai trò rất lớn trong việc nâng cao giáo dục cũng như hình thành nhân cách cho học sinh. Là người giáo viên luôn nhiệt tình, tâm huyết đầy trách nhiệm và gắn bó với học sinh, chấn chỉnh kịp thời những vi phạm của học sinh. Chính vì hiểu rõ điều đó, người giáo viên cần phải thực hiện những yêu cầu sau:

- Phài nắm vững mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm phải thật sự có tâm với nghề, phải yêu trường, yêu học sinh, không ngại khổ, ngại khó trong mọi công việc, phải có tinh thần trách nhiệm cao, có ý thức vượt qua khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thường xuyên quan tâm đến mọi hoạt động của lớp; biết thâm nhập qua các hoạt động của học sinh để cảm hóa, giáo dục học sinh, nhất là học sinh cá biệt.

- Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn tổ chức hoạt động tự quản của tập thể lớp, phải xây dựng được ban cán sự lớp năng nổ, nhiệt tình.

- Giáo viên chủ nhiệm phải trung thực, thật công tâm và khách quan trong báo cáo, đánh giá, xếp loại rèn luyện của học sinh, không ích kỷ hẹp hòi, không tư lợi cá nhân, không ngừng rèn luyện, phấn đấu tự hoàn thiện bản thân về mọi mặt, nhất là nâng cao không ngừng rèn luyện phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.

- Giáo viên chủ nhiệm phải biết phối hợp với các đơn vị và đoàn thể trong Nhà trường nhằm thực hiện tốt công tác giáo dục học sinh.

Tóm lại, xây dựng lớp học hạnh phúc là một trong những nhân tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng đại trà, tạo không khí vui vẻ, ấm áp cho các em mỗi khi đến trường. Đồng thời rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống … để giúp các em trở thành người người lao động mới, có bản lĩnh, có năng lực, chủ động sáng tạo, dám nghĩ dám làm và thích ứng được với thực tiễn xã hội luôn thay đổi và phát triển như hiện nay.

3. Giải pháp - Biện pháp.

a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.

Thông qua kế hoạch hoạt động do giáo viên chủ nhiệm tổ chức nhằm xây dựng lớp 5E4 thành một lớp học hạnh phúc, gần gũi. Tạo cho các em một môi trường học tập vui vẻ đầm ấm và lành mạnh từ đó giúp cho các em có thái độ học tập tích cực, tự giác, phát huy tính sáng tạo trong học tập và thực hiện tốt những nhiệm vụ mà giáo viên chủ nhiệm yêu cầu. Qua đó hình thành trong mỗi cá nhân học sinh ý thức thái độ tích cực trong học tập cũng như trong sinh hoạt. Từ thái độ quan hệ giao tiếp đến hành động của bản thân trước cộng đồng xã hội. Các em sẽ hiểu được những giá trị nhân văn trong mối quan hệ xã hội như biết thương yêu đồng cảm với những bạn bè có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Biết chia sẻ với bạn khi bạn gặp điều chưa may mắn. Các em biết sống vì cộng đồng, “lá lành đùm lá rách”, “đôi bạn cùng tiến”,…

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp

* Biện pháp 1: Lập kế hoạch tổ chức lớp học.

Để từng bước đưa học sinh đi vào nề nếp lớp học, tôi đã lập kế hoạch cụ thể ngay từ đầu năm, sau khi nhận lớp chủ nhiệm.

- Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh: đây có thể xem làm một trong những nội dung then chốt trong việc xây dựng lớp học thành một khối thống nhất vừa vui vẻ gần gũi vừa có kỉ cương nề nếp chuẩn mực. Bởi khi hiểu được hoàn cảnh của từng học sinh, tôi mới có sự sắp xếp, bố trí lớp học một cách đúng đắn nhất.

- Tìm hiểu thái độ, tâm lý của học sinh: Thông qua việc trò chuyện, tôi muốn biết cụ thể thái độ, tâm lý của từng em để sắp xếp chỗ ngồi, phân công nhiệm vụ cho phù hợp với từng em.

- Xây dựng nội dung thi đua lớp học: Căn cứ vào 5 điều Bác Hồ dạy, tôi đã thiết lập một bản nội quy thi đua của lớp trên tinh thần vui vẻ, hợp tác và thân thiện nhưng không thể tự do. Bởi các em học sinh tiểu học nói chung, lớp 5 nói riêng luôn có thái độ hiếu động, tò mò và rất thích thể hiện. Chính vì thế mà cần đưa các em vào môi trường sinh hoạt có nề nếp, kỷ cương trên tinh thần động viên giúp đỡ. Bản nội quy đó được thiết lập ngắn gọn súc tích và phù hợp với tâm sinh lí ở lứa tuổi các em.

NỘI DUNG THI ĐUA LỚP HỌC

1. Hoàn thiện các nội dung yêu cầu của ngày hôm trước. Đến lớp phải đầy đủ đồ dùng và thuộc bài cũ.

2. Đến giờ vào học cần thực hiện nghiêm túc và đúng yêu cầu của tổ chức đội đề ra như sinh hoạt đầu giờ, tham gia thi đua,…

3. Đón tiếp thầy cô giáo bằng thái độ vui vẻ, nghiêm túc và thân thiện.

4. Trong tiết học cần chú ý nghe giảng, ghi chép và thực hêịn tốt các nhiệm vụ thầy cô yêu cầu. Tuyệt đối không được làm việc riêng trong giờ học.

5. Phải tự tin học tập, mạnh dạn, tự tin phát huy tính sáng tạo. phải nêu cao tinh thần học tập chăm chỉ. Hợp tác với bạn một cách chặt chẽ và nghiêm túc để thực hiện nhiệm vụ khi thầy, cô giao yêu cầu làm theo tổ, nhóm.

6. Đến trường, lớp phải đoàn kết thương yêu và đùm bọc lẫn nhau. Biết giúp đỡ bạn lúc khó khăn và biết chia sẻ với bạn khi gặp chuyện không vui.

7. Nếu bản thân đau, ốm cần nghỉ học để điều trị phải có xin phép thầy, cô giáo. Sau đó phải nghiên cứu và làm bài bổ sung theo hướng dẫn của giáo viên.

Cứ mỗi ngày đên lớp, tổ trưởng theo dõi và chấm điểm thi đua cho các thành viên trong tổ. (mỗi mục trong nội quy ứng với 01 điểm). Sau mỗi tuần tôi giao cho tổ trưởng đánh giá kết quả thi đua của tổ mình và cùng đưa ra sinh hoạt trong lớp. Những ai hoàn thành sẽ được thầy cô khen trước lớp và thưởng vào cuối kì. Những ai vi phạm sẽ bị nhắc nhở phê bình trước lớp. Nếu tái phạm sẽ bị gửi lên Đội thiêu niên.

Dựa vào nội dung thi đua đã đề ra, từng bước tôi giúp các em đi vào nề nép một cách vui vẻ và trật tự.

 

* Biện pháp 2: Xây dựng phong trào tự quản:

+  Bầu ban cán sự lớp: Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban cán sự lớp là một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau:

Vì là đầu năm học nên các em mới gặp nhau nên chưa hiểu hết về bạn của mình. Do đó tôi đã tự tìm hiểu từng em và giới thiệu trước tập thẻ lớp 5-7 học sinh và nói rõ hoàn cảnh và đặc điểm từng em, nói rõ về vai trò và trách nhiệm của người lớp trưởng, lớp phó. Sau đó tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Mỗi em nhận 01 phiếu, tôi hướng dẫn học sinh cách bầu chọn: ghi tên 3 bạn mình chọn vào phiếu, 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất tôi sẽ xem xét và giao nhiệm vụ em nào xứng đáng giữ “chức vụ” của mình (lớp trưởng, lớp phó học tập, và lớp phó lao động).

Ngoài ra tôi còn phân ra thành 5 tổ, có tổ trưởng, tổ phó điều dành tổ của mình. Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra,  lớp trưởng và 2 lớp phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.   Tiếp theo tôi tiến hành sắp xếp chỗ ngồi, căn cứ vào vóc dáng chiều cao, giới tính, học lực và một số đặc điểm khác của học sinh để phân chỗ ngồi cho các em hợp lý (Thấp ngồi trước, cao ngồi sau; nam nữ ngồi xen kẽ; ...).

Xây dựng hình thưc khen, thưởng trong lớp. Ví dụ: Thưởng cho đôi bạn cùng tiến. Thưởng cho những học sinh tham gia phong trào do Chi đội, Liên đội tổ chức. Thưởng những học sinh thi viết chữ đẹp cấp trường, cấp huyện,...Hình thức khen thưởng : bút máy, vở (Trích từ quỹ lớp).

* Biện pháp 3: Xây dựng phong trào “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”

Đây là một trong những nội dung trọng điểm của kế hoạch xây dựng lớp học hạnh phúc. Bởi để có một lớp học hạnh phúc trước hết phải có một lớp học đoàn kết và vui vẻ.

“Xây dựng lớp học hạnh phúc” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. Xây dựng được “lớp học hạnh phúc” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Xây dựng được “lớp học hạnh phúc” thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.

Cứ mỗi buổi đến trường tôi lại giành 10 phút sinh hoạt đầu giờ để gặp gỡ các em. Việc đầu tiên là tôi tìm hiểu tâm trạng của mỗi em bắt đầu buổi học mới. Nếu có em nào gặp khó khăn của bản thân hoặc gia đình thì tôi kịp thời động viên và tìm cách giúp đỡ để học sinh luôn thấy thầy cô và bạn bè là chỗ dựa thinh thần lớn mỗi khi gặp khó khăn.

Tôi luôn hướng các em vào cách sống lấy tình cảm yêu thương, tôn trọng, gắn bó, chia sẻ lẫn nhau. Đầu tiên là tôi làm với các em và sau đó hướng các em biết cách làm cho nhau. “Lớp học hạnh phúc” không chấp nhận sự xúc phạm về nhân phẩm và danh dự, không chấp nhận sự xúc phạm về thân thể.

Xây dựng cho các em cách sống “Tình cảm hạnh phúc”, luôn đảm bảo sự bình đẳng, dân chủ về mặt pháp lý  và đạo đức, không chấp nhận sự trù dập hay thiên vị, sự vu khống hay bao che.

Mỗi buổi đến trường tôi luôn chứng minh cho các em mình là một giáo viên chủ nhiệm thật sự là người hạnh phúc, nhất là đối với những học sinh chưa ngoan, xem các em như chính con em mình để gần gũi, động viên, chia xẻ với các em, từ đó giáo dục tốt về đạo đức, ý thức rèn luyện cho các em.

Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc - học trò làm; tôi hướng dẫn học trò thực hiện. Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.

Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại chứ không chấm điểm kém ngay. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp, điểm các em làm lại vẫn có thể là điểm khá, điểm giỏi. Bởi tôi quan niệm rằng đối với học sinh tiểu học chấm điểm không phải để bắt lỗi, để la mắng học sinh mà chấm điểm để nhằm phát hiện những chỗ chưa đúng của học sinh, giúp các em làm lại cho đúng, cho hoàn thiện hơn. Với cách nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự tin, trung thực, không gian dối.    

Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa.

Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh.  

Ngoài ra, tôi cùng với học sinh luôn kiểm tra 7 nội dung thi đua của một “lớp học hạnh phúc” và yêu cầu các em luôn thực hiện tốt.

* Biện pháp 4: Lồng ghép Kỹ năng sống cho học sinh vào các môn học.

Kĩ năng sống là một hình thức giáo dục mới được triển khai thực hiện qua những năm học gần đây. Học sinh có Kỹ năng sống tốt sẽ thúc đẩy thay đổi cách nhìn nhận bản thân và môi trường sống xung quanh, tạo dựng niềm tin, lòng tự trọng, thái độ tích cực và động lực cho bản thân, tự mình quyết định số phận của mình. Để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, tôi lồng ghép vào các bài học thông qua 3 môn học: Tiếng việt, Đạo đức, Khoa học.

Ví dụ: Khi dạy bài: “Tiết kiệm tiền của”. Tôi giáo dục kỹ năng sống cho các em có kỹ năng bình luận, phê phán việc lãng phí tiền của. Qua bài học các em có thái độ kiên định với bản thân không mua những đồ chơi mang tính chất nguy hiểm như: súng, pháo,…Không lãng phí tiền trong việc ăn quà vặt, không ăn quà thì không còn tình trạng xả rác. Từ bài học, giáo dục kỹ năng sống cho các em, các em sẽ thực hiện tốt việc xây dựng trường, lớp : Xanh – Sạch - Đẹp.

Hoặc khi dạy bài: “Tiết kiệm thời gian”. Tôi giáo dục cho các em có kỹ năng lập kế hoạch khi làm việc, học tập. Giúp các em có kỹ năng quản lý thời gian trong sinh hoạt, học tập hằng ngày. Khi dạy bài này, tôi luôn quan tâm, nhắc nhở các em không tốn thời gian vào những việc chơi game, cũng như tránh xem những bộ phim không dành cho lứa tuổi các em. Tôi phân tích cho các em thấy tác hại của việc chơi game. Điều đáng mừng là trong lớp có em Trần Hiếu Quang Trường trước đây em thường vào quán game gần trường, nay đã ý thức được, không còn chơi game nữa. Việc học của em đã tiến bộ. Tôi đã nêu gương em trước tập thể lớp.

Trong các tiết Khoa học, Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống phòng tránh một số bệnh, trò chơi “đi chợ”.., ... Thông qua các hoạt động này, các em còn được hình thành và rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết.

 

* Biện pháp 5: Xây dựng mối quan hệ hợp tác với các tổ chức trong và ngoài nhà trường.

Để xây dựng một tập thể vững mạnh đạt hiệu quả, giáo viên chủ nhiệm lớp cần có sự phối hợp tốt giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường cộng với ý thức trách nhiệm sự khéo léo tinh tế của giáo viên chủ nhiệm.

-  Phối hợp với gia đình học sinh:

Việc thực hiện tốt phối hợp với gia đình cha mẹ học sinh có hiệu quả cao trong công tác giáo dục các em trươc tiên tôi tìm hiểu hoàn cảnh của mỗi gia đình để từ đó tôi đặt mối quan hệ phù hợp với hoàn cảnh của họ. Có gia đình có điều kiện kinh tế, có thời gian luôn quan tâm theo dõi sâu sát chuyện học tập của con em thậm chí là luôn đưa rước con cái đi học, theo dõi tập vở của các em hàng ngày. Nhưng cũng có gia đình cha mẹ phải đầu tắt mặt tối đi sớm về khuya, họ không có thời gian để quan tâm con cái, mặc dù ai cũng muốn con mình học giỏi, ngoan ngoãn.

Không chỉ liên hệ qua thư mời, điện thoại mà tôi còn đến thăm và trao đổi với gia đình học sinh nhất là gia đình các em học sinh cá biệt. Đây là hình thức giáo dục có hiệu quả giáo dục cao bởi lẽ qua việc đến thăm gia đình học sinh sẽ tạo được sự đồng cảm, thiện cảm giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm. Chính mối thiện cảm này giúp học sinh phải tự ý thức để xứng đáng với sự quan tâm dạy dỗ của thầy cô.

- Phối hợp với các Giáo viên bộ môn.

Tâm lý học sinh tiểu học thường nghe lời cô giáo chủ nhiệm, nên không tránh khỏi việc các em lơ là, không hoàn thành sản phẩm mà giáo viên bộ môn giao phó. Đây là một hoạt động liên tục, thường xuyên gắn bó thống nhất giữa dạy học và giáo dục. Bản thân người giáo viên giảng dạy trên lớp cũng là người giáo dục tốt nhất. Tôi xin phép giáo viên bộ môn được dự giờ thăm lớp mình để biết được thực lực từng môn của các em như thế nào, từ đó đề ra biện pháp giúp đỡ phù hợp.

-  Phối hợp với Đội TNTP HCM.

Ngoài việc các em học tập kiến thức văn hóa thì việc các em tham gia các hoạt động của Đội là điều tất nhiên. Thông qua những hoạt động của Đội, các em sẽ được rèn luyện thêm nhiều phẩm chất của người học sinh cần có như là: tình đoàn kết, lòng nhân ái, tinh thần cầu tiến,… phối hợp với Đội thiếu niên tiền phong là giáo viên chủ nhiệm, hiểu biết về hoạt động Đội của các em, luôn động viên nhắc nhở uốn nắn các em trong các hoạt động của Đội.

Liên đội tổ chức các hội thi, tôi là người cố vấn, chọn lựa những em nào có khả năng đảm nhiệm rồi tiến hành hướng dẫn đến nơi đến chốn. Vì vậy, lớp tôi luôn đạt kết quả cao trong các hội thi.     

Chẳng hạn Hội thi kể chuyện về Bác Hồ được tổ chức hằng năm. Tôi cũng tổ chức thi tại lớp để lựa chọn những em có giọng kể hay và tổ chức thi ở lớp trước. Sau đó, lựa chọn câu chuyện phù hợp với giọng kể cho từng em, tập luyện cho các em về điệu bộ, diễn xuất,....

Đội có biểu điểm thi đua hàng tuần giữa các lớp. Tôi luôn nắm chắc biểu điểm này để làm cơ sở đưa ra biểu điểm thi đua cho phù hợp với trách nhiệm của mình. Trong biểu điểm thi đua có mức độ khen thưởng và kỉ luật. Để làm tốt được điều này cần có sự kết hợp theo dõi của các tổ trưởng, lớp trưởng, lớp phó. Đồng thời, tôi luôn dành những lời khen tặng học sinh tốt, phê bình học sinh vi phạm tùy theo mức độ nặng nhẹ từ khiển trách trước lớp đến làm bản kiểm điểm. Tất cả các việc làm này tôi đều kết hợp với Đội trong giờ sinh hoạt dưới cờ hàng tuần nhằm tạo sự thống nhất đồng bộ tránh sự rắc rối không đáng có.

4 Kết quả thu được qua khảo nghiệm của đề tài

Sau khi khảo nghiệm một thời gian tại lớp 5^E₄ đã cho kết quả rât đáng khích lệ, vì vậy tôi quyết định áp dụng đề tài một cách đại trà và xuyên suốt năm học. Bằng tất cả sự nỗ lực của bản thân tôi cùng với sự quan tâm của nhà trường , các đồng nghiệp và các tổ chức trong và ngoài nhà trường. Lớp của tôi chủ nhiệm đã đạt được kết quả khả quan, học sinh biết vâng lời và yêu quý thầy cô giáo, biết xác định động cơ học tập đúng đắn, tập thể học sinh biết thương yêu đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.

Mỗi buổi đến lớp nhìn nét mặt vui vẻ, rạng rõ của các em đón tôi từ cửa lớp đã cho thấy kết quả đề tài tôi áp dụng là hiệu quả. Đây tuy chưa phải là một công trình nghiên cứu hoàn hảo nhưng đó cũng là một sáng kiến của bản thân đã đi đúng hướng.

     * Kết quả cả năm đạt được như sau:

Lớp 5^E4 – Năm học: 2018 – 2019 (Năm đầu tiên đưa vào thực nghiệm )

- Môn học và các hoạt động giáo dục: 33em hoàn thành.

- Năng lực                                             : 33 em đạt.

- Phẩm chất                                           : 33 em đạt.

       Các kết quả khác:

- Thi giải toán trên Internet cấp trường : 1em đạt giải khuyến khích.

- Thi Tiếng Anh trên Internet cấp trường: 1em đạt giải nhất.

- Thi kể chuyện Bác Hồ cấp huyện          : 1em đạt giải khuyến khích.

- Thi An toàn giao thông cấp tỉnh            : 1em đạt giải nhất.

Đầu năm học ...... tôi tiếp tục áp dụng đề tài vào lớp tôi đang dạy thì kết quả cũng cho thấy rất khả quan. Tuy chưa có đánh giá cuối học kì I nhưng qua theo dõi tôi thấy tinh thần học tập của các em rất tiến bộ, lớp học vui vẻ, đoàn kết và tham gia đầy đủ, có chất lượng các phong trào của nhà trường đề ra.

 

PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

 

III.1 Kết luận.

Xây dựng “lớp học hạnh phúc” là một việc làm hết sức cần thiết trong giáo dục hiện nay. Khi mà những trào lưu thái quá của xã hội phát triển một cách chóng mặt và len lỏi vào học đường. Nó không bỏ sót một đối tượng nào và luôn rình rập lấy đi nhân cách sống của các em, lấy đi những nét đẹp trong trắng trong mỗi cá nhân học sinh.

Một xã hội phát triển luôn kéo theo hai mặt của cuộc sống. Mặt tích cực và mặt tiêu cực, trong đó đối tượng học sinh là phải gánh chịu nhiều thiệt thòi nhất. Chẳng hạn phát triển công nghệ thông tin kéo theo những tác động trái chiều như trò chơi Online, trò chơi cục bộ trên máy tính, Facebook,...đều là những tác động tiêu cực đến các em làm cho các em sa vào chơi bời mà quên học tập,...điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục trong nhà trường chính vì vậy nội dung đề tài “Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc tại lớp 5A₄” là một mình chứng nhằm đưa các em trở về mới một môi trường sống lành mạnh, trong sáng để học tập tốt trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước. Ngay từ lứa tuổi bậc Tiểu học, tập thể là nơi các em phát triển nhân cách tốt nhất. Vì vậy, muốn phát triển các em trở thành người toàn diện thì người giáo viên chủ nhiệm lớp phải đảm nhiệm công tác xây dựng tập thể lớp thành tập thể vững mạnh. Có như vậy các em mới phát huy được hết khả năng tính cách của mình để trở thành con người phát triển toàn diện. Giáo viên và học sinh qua hoạt động và bằng nhân cách của mình tác động qua lại với nhau, thống nhất với nhau. Kinh nghiệm cho thấy rằng nhân cách của giáo viên đã tác động mạnh mẽ đến sự phát triển trí tuệ và tình cảm của học sinh. Vì vậy, người giáo viên phải tự rèn luyện mình về mọi mặt để làm tấm gương cho học sinh noi theo, phải là người cha, người mẹ, người thầy đồng thời là người bạn đối với các em.

Tuy nhiên vơi một sáng kiến như thế này thì chưa thể làm nên điều gì trong sự phát triển chung của giáo dục mà đây chỉ là một chiếc “ốc vít” trong hành trong hành trình sản xuất chiếc xe. Nhưng đây cũng là một nụ cười mới của bản thân tôi vì đó là cả một sự nỗi lực của mình.

Tôi hi vọng rằng mỗi giáo viên sẽ có một cách làm của bản thân nhưng tất cả đều hướng tới sự hoàn thiện của một nền giáo dục. Cũng như tên gọi của đề tài: thành công của “lớp học thân thiện” sẽ là nhân tố cấu thành “trường học thân thiện”.

III.2. Kiến nghị.

Qua nghiên cứu đề tài trên, tôi nhận thấy để “ Xây dựng lớp học hạnh phúc” đạt hiệu quả tốt. Tôi mạnh dạn đưa ra một vài ý kiến:

- Giáo viên cần mạnh dạn sáng kiến những biện pháp hay trong quá tronhf dạy học của mình để nâng cao chất lượng giáo dục.

- Ban giám hiệu kết hợp với Ban Đại diện cha mẹ học sinh cùng chính quyền địa phương dẹp bỏ các hàng bán rong trước cổng trường để tạo cảnh quang trường học vừa có thẫm mỹ vừa đảm bảo được môi trường : Xanh -Sạch - Đẹp. Đồng thời để học sinh không phải vi phạm ăn quà vặt làm mẩ đi hình ảnh đẹp của một cháu ngoan Bác Hồ

- Ban giám hiệu cần có kế hoạch mua thêm một số sách báo, tài liệu tham khảo về giáo dục kĩ năng sống, truyện cổ tích, truyện dân gian và những tài liệu liện quan đến giáo dục đạp đức ngoài sách giáo khoa để mỗi ngày các em có cơ hội tiếp cận với một đạo đức mới qua việc đọc sách.